Elbette hepimiz bir araba almadan önce bir bakarız manuel mi yoksa otomatik mi olsun. Elbette bu konuda herkesin farklı tercihleri bulunmakta kiminiz performans kaygıları nedeni ile daha çok manuel vitesli araçları tercih ederken kimileri ise sürüş kolaylığı sebebi ile otomatik vites araçları tercih etmektedir. Bu iki sistem arasında en temel farklılık olan debriyajı gelin beraber inceleyelim.
Debriyaj Nedir ?
Kısa bir anlatımla anlatırsak manuel vitesli araçlarda oluşan motor itme gücünü sistemli bir şekilde tekerleklere ulaştıran sisteme verilen addır.
Elbette biliyoruz ki içten yanmalı motorlar sınırlı bir tork değerine sahiptirler. Bu sebep ile tahrik tekerlerine aktarılacak olan gücün kendisinden en yüksek seviyede verim alınabilmesi için uygulanan debriyaj sistemi motorun üretmiş olduğu gücü en iyi şekilde kullanmamıza yarıyor. Belirli devir aralıklarında sürekli vites yükseltip alçaltmamızın sebebi buradan kaynaklanmaktadır.
Ancak pek çok noktada vites değiştirmek sürücülere zor geldiğinden manuel araçların olası talepleri azalmaktadır. Özellikle arabayı vites geçişlerinde stop ettirme korkusu acemi sürücüleri avlamaktadır. Ancak mantığını ve kavramasını öğrenirseniz manuel araçları da kolaylıkla kullanabilirsiniz.
Debriyaj Nasıl Çalışır ?
İlk olarak sistem belirli parçalardan oluşmaktadır. Bunlar; voltan ki bu parça motordan aldığı hareketi vites kutusuna iletmekle görevlidir, volana sabitlenmiş olan debriyaj baskısı, debriyaj balatası ise bu ikilinin arasında ve sizlerin her debriyaj pedalına basımınız ile hareketin iletilmesini veya kesilmesinden sorumlu olan debriyaj rulmanı.
Sürücünün debriyaj pedalına basması ile birlikte set parçası olan debriyaj rulmanı ve baskısı aracılığı ile motor aracılığı ile vites kutusuna iletilen hareket kesiliyor. İşte bu hareket iletimi kesilmesi ile siz debriyaja basılı tutarken aynı anda gaz pedalına basmanızla aracın hareket etmemesini açıklıyor. Tam tersi olarak ayağınızı pedalın üzerinden çektiğinizde aracın iletimi tekrardan sağlanacağı için hareket de sağlanacaktır.
Normal şartlarda bu sistem olmadan vites geçişleri yapmanız ancak aracın motorunu durdurmanız ile mümkün gözükmektedir. Bu sebeple sizlerin de anlayacağı üzere sistem motoru kapatmadan şanzımanın güç çıkısını kesen bir mekanizmaya sahip.
Diğer yönden aracın motorunun uygulayacağı itiş gücünün belirli kademeler ile ulaştırılması yine debriyaj pedalı ile mümkün kılınıyor. Bildiğiniz üzere pedal tam basılı iken gaz pedalına basmanız araçta bir hareketlenme yaratmayacaktır ancak debriyaj pedalını kavrama noktasına kadar kaldırdığınızda gaz pedalına basmanız ile birlikte bir hareketlenme yaşanacaktır.
Aracınızı stop ettirmeden durdurmak istiyorsanız ilk olarak debriyaj pedalı ile vitesi boşa alıp durursanız motoru durdurmadan durmuş olursunuz.
Debriyaj Bakımı Kontrolleri Hangi Sıklıkla Olmalı ?
Aracınızın her mekanizmasında olduğu gibi bu mekanizmada da bir ömür söz konusudur. Uzun süreli kullanımlar sonucu debriyaj balataları üzerinde oluşan aşınmalar sonucu kavrama gücünde eksilmeler yaşanmaktadır. İşte bu sebeple belirli aralıklarla bu durum kontrol edilmeli ve önüne geçilmelidir. İhmal sonucu balatanızın hasar görmesi ile birlikte yolda kalmanız olası olacaktır.
Bilinen bir yanılgı ise sistemde sadece balatayı değiştirmenin yeterli olacağıdır. Unutmayınız ki sadece balatanın yenilenmesi yeni balatanın da ömrünü kısaltmaktadır.
Debriyaj Balatasının Bittiğini Nasıl Anlarım ?
Bunu anlamanın belirli basit yöntemleri mevcuttur.
- Eğer sizin de aracınızın debriyajı yukarıda kavramaktaysa.
- Debriyaj pedalınız zamanla sertleşmeye başladıysa.
- Aracınızın performans göstermesinde belirgin bir düşüş varsa.
- Aracınızın ilk kaldırmanız sırasında yaşayacağınız titremeler.
- Viteslerde geçişler yaparken oluşan sertlikler ve dişlilerden gelecek olan sürtünme sesi.
Debriyaj Balatasının Ömrünü Nasıl Uzatırım ?
Eğer sizlerde aşağıda vereceğimiz bir kaç basit noktayı uygularsanız aracınızın debriyaj balata ömrünü uzaltacaksınız.
- Yokuşlarda yapacağınız kalkışlarda yarım debriyaj yapmamaya özen göstermelisiniz.
- Aracınızı geri veya ileri yöne doğru hareket ettirecekseniz araç tamamen durmadan bu geçişi yapmayınız.
- Sürekli olarak debriyaj pedalını kullanmayınız. Fren yapacağınız zaman ise sürekli ayağınızı debriyajda basılı tutmamalısınız.
- Eğer trafik ışıklarında durdursanız debriyaja basılı bir şekilde birinci viteste beklemeyiniz mutlaka boş viteste beklemelisiniz.