Trafikte ne kadar tecrübeli olursanız olun olmadık anlarda pek çok tehlikeli durumla karşılaşabilmeniz mümkündür. Bu gibi tehlikeli durumlarda karşı karşıya kalındığından sürücülerin ilk olarak yaptıkları elbette fren pedalına basmak olacaktır. İşte tamda bu noktada ABS fren sistemi devreye girmektedir. Anlamı ise kilitleme önleyici sistem olarak bilinmekte olup modern araçların tümünde standart bir güvenlik özelliği olarak bulunmaktadır. Diğer bir çok fonksiyonunun yanı sıra temel olarak sağladığı yarar aracınızın savrulmasının önüne geçerek sürücüye direksiyonu yönlendirmesine olanak sağlamaktır.
ABS fren sistemi tarihsel olarak 1920’li yıllarda bulunmuştur. İlk olarak uçak sistemlerinde kullanılan bu sistemin ilk olarak arabalarda kullanılması ise 1967 yılında İngiltere’de gerçekleştirilmiştir. Sürekli kendini geliştiren bir sistem olmasının yanı sıra artık günümüzde maliyetinin düşüklüğü ve boyut küçüklüğü sebebi ile tüm araçlarda bulunmaktadır. Şimdi gelin ABS fren sistemin inceleyelim.
ABS Fren Sistemi Ne İşe Yarar ?
Eski model arabalarda olmayan bu sistem yeni model araçların hepsinde bulunmaktadır. En temel özelliği sert frenlemelerin yapılması ile birlikte sürücünün araç kontrolünü kaybetmemesini sağlamaktadır. Eğer aracınızın bu frenleme sistemi yok ise frenleme esnasında aracınızın lastikleri kilitleneceğinden aracınız savrulabilecektir. İşte tamda bu noktada ABS kullanıcılara güvenli bir sürüş imkanı sağlamaktadır.
Siz ne kadar fren pedalına sert basarsanız basın ABS sistemi bunu görmezden gelerek optimum olan frenlemeyi sağlamaktadır. ABS sistemi ASR sistemi ile entegre olarak çalışmaktadır. ASR sistemi ise çekiş kontrol sistemi olup yol tutuşunun azalması ile birlikte oluşacak patinaj durumlarında ise ABS sisteminden yardım alarak aracınızın yol tutuşunun tekrar kazanılmasını sağlamaktadır.
ABS Fren Sistemi Nasıl Çalışır ?
Sistemin açıkçası oldukça basit bir sistemden oluşmaktadır. Sistem ise ana görevini tamamlayabilmek için 4 farklı bileşenden oluşan bir sisteme sahiptir. Bu bileşenler ise sırayla ; hız sensörü, valfler, elektronik kontrol ünitesi, hidrolik kontrol ünitesinden oluşmaktadır.
Her bir tekerleğin hızını hesaplayan hız sensörleri bu bilgileri elektronik kontrol ünitesine göndermektedir. Bu durumdaki elektronik kontrol ünitesi ise tekerlerin dönme hızı ile ivmesini hesaplamaktadır. Diğer bileşen olan hidrolik kontrol ünitesi diğer adı ile pompanın asıl görevi ise elektronik kontrol ünitesinden gelen komutları uygulamaktır. Hidrolik kontrol ünitesinin yan görevlerinden biri ise gereken durumlarda fren pompalamak ve bunu sonlandırmaktır. Diğer bir özelliği ile hidrolik basıncın artmasını sağlayarak frenleme gücünü arttırabildiği gibi frene uygulanan gücü göz ardı ederek frenleme şiddetini düşürebilmektedir.
Valflere baktığımızda ise frenlere uygulanacak olan ABS işlemi sürecinde basıncı ayarlamaktadır. Her frenin bir adet valfi bulunmaktadır ve bunu ABS sistemi kontrol etmektedir. Valfler ise 3 farklı durumda kullanılmaktadır. İlk durumda tamamen açık bir şekilde duran valfler ana silindirden gelmekte olan basıncın frenlere aktarılmasına olanak sağlamaktadır. İkinci durumda ise fren valflerinin kapanması ile birlikte ana silindirden gelen ve frenlere giden basıncı azaltmaktadır. Son olarak üçüncü durumda ise valfler yarı açık bir durumda bulunarak bir miktar hidroliğin geçişine imkan sağlarlar ve bu üçüncü durum araç durana kadar devam etmektedir. Yüksek hızlarda yapacağınız frenleme ile oluşan direnç bu durumdan sebebiyet oluşmaktadır.
Her araç ise farklı farklı ABS sistemlerine sahip olabilmektedir. Bazen araçların 4 tekerinde bulunan sistem bazen araçların sadece arka tekerlerinde bulunmaktadır. Örnek olarak bakmak gerekirse eski model olan veya bazı spor araçlarda bu durumla karşılaşabilirsiniz. Ancak bilmelisiniz ki bu gibi durumlarda 4 tekerde bulunacak olan sistem her zaman daha faydalıdır. Ki bu durum ön tekerlerin kilitlenmesini önleyeceğinden direksiyon kontrolünde önemli bir fayda sağlayacaktır.
ABS Fren Sistemi Kullanılırken Nelere Dikkat Edilmelidir ?
İlk olarak dikkat etmeniz gereken durum ABS sisteminizin çalışıp çalışmadığını öğrenmeniz olacaktır. Bu gibi durumlarda trafiğe kapalı olan bir bölgede kendi testinizi gerçekleştirebilirsiniz. Ortalama olan bir hız ile seyrederken yapacağınız ani frenleme ile direksiyonunuzu bir yöne doğru hafifçe yönlendirin. Bunun sonucunda arabanız yönlendirdiğiniz yöne doğru giderek durmuş ise bu durum ABS fren sisteminizin çalıştığına işarettir.
ABS sisteminden maksimum düzeyde hangi noktalara dikkat ederek fayda sağlarım ?
- ABS fren sisteminizin en doğru şekilde çalışabilmesi için ayağınızı fren üzerinde sıkı ve baskılı şekilde tutmanız gerekmektedir.
- Fren pedalınıza yapacağınız baskıda bas bırak yapmamalısınız.
- Unutmayın ki frenleme esnasında yapacağınız direksiyon yönlendirmesi güvenli bölgeye doğru olmalıdır.
- Aracınızda bulunmakta olan ABS fren sistemini daha iyi tanımak için aracınızda bulunan kullanım kılavuzuna bakmanız gerekmektedir.